Türkiye Basım Yayın Meslek Birliği (TBYM) ve Basın Yayın Birliği Derneği (BYB)’nin ortaklaşa düzenlediği “Yayımcılık Sektörü Çalıştayları”nın ikincisi 14 Temmuz Salı Günü “Kültürel Yayımlar Çalıştayı” başlığı altında gerçekleştirildi.
Türkiye’deki kültür yayımcılığının sorunları, gelişen ve değişen şartların yanı sıra kültür kitaplarının dünyaya açılımı ile ilgili bir çok konuların ele alındığı çalıştay, sektör temsilcilerinden de oldukça ilgi gördü.
Covid-19 pandemi önlemleri kapsamında telekonferans sistemi ile online gerçekleştirilen çalıştayda sektörde yaşanılan sorunlar dile getirildi ve çözüm önerileri ile ilgili fikir alışverişinde bulunuldu.
.jpg)
Birlik ofisinde gerçekleştirilen programın sunumunu yapan Basın Yayın Birliği Derneği Başkanı Emrah Kısakürek, kısa bir açılış konuşması yaparak çalıştay hazırlıklarında emeği geçen herkese ayrı ayrı teşekkür etti.
Program; İstanbul Ticaret Odası Başkan Yardımcısı İsrafil Kuralay ve Türkiye Basım Yayın Meslek Birliği Başkanı Mustafa Doğru’nun açılış konuşmaları ile devam etti.
Bizim Dünyaya Söyleyecek Çok Sözümüz Var
Yapmış olduğu açılış konuşmasında hem TBYM’nin hem de BYB’nin sektör adını çok önemli çalışmalara imza attığına dikkat çeken Başkan Yardımcısı İsrafil Kuralay, İstanbul Ticaret Odası olarak da bu çalışmaları yakinen takip ettiklerini ve destek verdiklerini dile getirdi.
Kültür yayıncılığının kitap kategorileri arasında çok kıymetli bir başlık olduğunun altını çizen Başkan Yardımcısı İsrafil Kuralay, “Hep özendiğimiz Avrupa kültür yayıncılığı ile aynı seviyelere gelmek çok anlamlı ve önemli. Bu nedenle önümüzdeki günlerde niteliği artıracağız ve kitaplarımızı ona göre tasarlayacağız. Başlıklarımızı biraz daha çeşitlendirerek sunum ortamlarını zenginleştirecek çalışmalarla kitap dünyamız daha da zenginleşecek. Çünkü bizim dünyaya söyleyecek çok sözümüz var. Bunun da ana başlığının kültür olduğuna inanıyorum. Her milletin bir kültürü var ama bizim kültürümüz çok derin, çok tarihi ve çok birikimli bir kültür. Ve çok hikayeye sahip” dedi.
.jpg)
Olumsuzluklara Rağmen Üretim Artmış
Yayımcı Meslek Birlikleri Federasyonu verilerine göre kültür yayınlarının Türkiye’deki son durumu hakkında yıllara göre özetleyerek sözlerine başlayan TBYM Başkanı Mustafa Doğru da şunları söyledi: “2013 yılında 82 milyon civarında bir üretimimiz var. Daha sonraki yıllarda ise; 71 milyon, 82 milyon, 85 milyon, 102 milyon. 2018 yılında ise ufak bir düşüşle 99 milyon ve 2019 da tekrar bir artışla 106 milyon bandında bir üretimimiz var. Kıyaslama yapmak gerekirse 2019 yılının ilk 6 ayında 50.8 milyonluk bir üretim yapmışken bu yıl bütün bu pandemin şartlarının olumsuzluklarına rağmen 61.9 milyon üretim yapılmış. Yani gerçekten güzel önemli verilerin elde edildiği bir alan. Bu rakamlar adet olarak Avrupa ülkelerine göre neredeyse denk rakamlar.”
Sözlerinin devamında dünya genelinde yaşanılan bu sürecin herkes için zor bir süreç olduğuna vurgu yapan Başkan Mustafa Doğru, 2020 yılının pek çok dönüşüm ve değişim yılı olduğuna dikkat çekerek “çalışmalarımızda her zaman bize destek olan İTO Başkan Yardımcısı İsrafil Kuralay’a, YAYFED Başkanı Münir Üstün’e ve siz katılımcılara teşekkür ediyorum” dedi.
Protokol konuşmalarının ardından İTO Yönetim Kurulu Üyesi ve YAYFED Başkanı Münir Üstün’ün moderatörlüğünü yaptığı Kültürel Yayımlar Çalıştayı’nın 1. Oturumu başladı.
.jpg)
Roman ve öykü yazarı Adalet Ağaoğlu’nun vefatından dolayı duymuş olduğu üzüntüyü ve taziye dileklerini dile getirerek sözlerine başlayan Başkan Münir Üstün, YAYFED verilerine göre ülkemizdeki kitap üretimi hakkında katılımcılara bilgi verdi.
Ülkemizde ki yayıncılığın cirosunun 9 milyar lira civarında olduğunu ve dünyada ciro bakımından 16. sırada olduğumuzu kaydeden Başkan Münir Üstün, “70.000 adet yeni başlıkla dünya 6.’sı olan dinamik bir sektörümüz var. Yayıncılar olarak 100 bin den fazla istihdam yapıyoruz ve 900 milyon lira vergi, SSK, prim ödüyoruz. İyi ve kuvvetli bir yapımız var” dedi.
2010 yılından beri tutulan ISBN verilerine göre rakamlarda sürekli artış olduğuna dikkat çeken Başkan Münir Üstün, şunları söyledi: “2019 yılını üretim olarak 424 milyon adet kitapla kapattık. Bu sayıya MEB kitapları ve 48 sayfa altı kitapları eklersek 800-850 milyon bandında büyük bir üretim çıkıyor.
.jpg)
2020 yılının ilk 6 ayında 194.510.256 adet kitap üretmişiz. Yani Mart-Nisan-Mayıs ayındaki aksaklıklara, kaygılarımıza ve endişelerimize rağmen geçen seneye göre %22’lik bir artış var. Araştırma-inceleme, edebiyat ve çocuk yayıncılığı alanlarının oluşturduğu kültür yayıncılığı 84.388.181 adet kitapla 6 aylık kitap üretiminin %43,38’ini oluşturmuş. 2019 yılına göre de bu alanda %30,4 artış var.
Araştırma-inceleme alanı 45.232.610 adet üretimle 6 aylık kitap üretimin %23,25’ini oluşturmuş. 2019 yılına göre % 26,12 artışı var. Edebiyat kitapları 16.648.219 adet ile geçen seneye göre % 38,95 artışla toplam üretiminin % 8,56’sını oluşturmuş.
Çocuk ve gençlik kitapları 22.507.352 adetle % 33,45 artışta ve toplam üretimin %11,57’sini oluşturmuş. 16.400.964 adet bandrolle 6 aylık toplam üretimin %8,43’ünü oluşturan inanç kitaplarında yani dini yayınlarında 3 yıldır gözlenen düşme eylemi devam ediyor. Yani %13,50’lik bir düşüş var.
Ülkemizin en büyük problemlerinden korsan, fotokopi ve pdf paylaşımları nedeniyle akademik yayıncılık 1.916.795 adet bandrolle %3,77 ile düşüşte ve toplam üretimin %0,99’unu oluşturuyor. Bu gerçekten çok büyük bir problem biz yayıncılar ve sektör için.
Liderlik tabii ki yardımcı kaynak ve eğitim yayıncılığında. 90.551.693 adet kitap üretimi ile % 24,88 artışla ve toplam üretimde % 46,55’lik bir paya sahip. İthal yayınlarda 1.252.623 adet kitap üretimi ile % 5,97 düşüşte ve % 0,64’lük paya sahip.
Yani biz devletimizin önerdiği konsepte hem yerli, milli üretimimizi yukarı çekiyoruz hem de ithal kitapları da aşağıya çekiyoruz. Bu çok önemli. Devletimizin bizim sesimizi duymasını ve yayıncılık sektörüne her alanda destek vermesini bir YAYFED başkanı olarak buradan talep ediyorum.”
Oturuma konuşmacı olarak katılan Kaknüs Yayınları Yayın Koordinatörü Seda Darcan Çiftçi ‘kültür kitaplarında içerik sorunları’, Şule Yayınları Yetkilisi A. Ali Ural ‘kültür kitaplarında nitelik sorunları’, İndigo Kitap Yayın Yetkilisi Ümit Kaan Aydın ‘kültür kitaplarında maliyet sorunları’, Koridor Yayınları Yetkilisi Bülent Oktay ‘kültür kitaplarında pazarlama ve dağıtım sorunları’ ve Yeditepe Yayınevi Yetkilisi Mustafa Karagüllüoğlu da ‘kültür yayımcılığın tarihsel süreci’ hakkında katılımcıları bilgilendirdi.
.jpg)
Basın Yayın Birliği Derneği Başkanı Emrah Kısakürek’in moderatörlüğünde gerçekleştirilen Çalıştayın 2. Oturumunda ise kültür yayıncılığında gelişen ve değişen şartlar ele alındı.
Oturuma konuşmacı olarak katılan Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Taner Beyoğlu ‘kültür kitaplarında teşvikler-destekler ve kampanyalar’, Hayat Yayınları Yönetim Kurulu Başkanı Hayati Bayrak ‘kültür kitaplarında işbirlikleri’, Epsilon Yayınları Temsilcisi Fırat Yenici ‘kültür kitaplarında yeni trendler’ ve Nurcihan Kesim Telif ve Lisans Hakları Ajansı İş Geliştirme Müdürü Osman Savaş İnce de ‘kültür kitaplarının dünyaya açılımı’ ile ilgili katılımcıları bilgilendirdi.
.jpg)
Çalıştayın 3. Oturumunda İTO Başkan Yardımcısı İsrafil Kuralay ise gün boyu devam eden çalıştayın değerlendirmesini yaparak katılımcılara söz verdi.
.jpg)
Program sonrası katılımcılara katılım sertifikası verilirken bir sonraki çalıştayın çocuk yayıncılığı üzerine gerçekleştirileceği duyuruldu.
Hazırlayan: Sabire Önerbay
15.07.2020