5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince; eser sahibi, bağlantılı hak sahibi ve diğer mali hak sahiplerinin meslek birliklerine üye olabilmek için vermeleri gereken yetki belgelerine ilişkin usul ve esasları düzenleyen “Meslek Birliklerine Verilecek Yetki Belgesi Hakkında Yönetmelik” 07.11.2020 tarihli ve 31297 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanmıştır.
Bu Yönetmelik ile 1986 tarihli “Fikir ve Sanat Eseri Sahiplerinin Verecekleri Yetki Belgesi Hakkında Yönetmelik” yürürlükten kaldırılmıştır. Güncel mevzuat hükümlerine göre hazırlanan Yönetmelik, lisanslama faaliyetlerinde meslek birliklerinin temsil kabiliyetlerinin güçlendirilmesini ve AB müktesebatına uyumu amaçlamaktadır.
Yönetmelikte, meslek birliği üyeliği için yetki belgesinin alınması zorunlu kılınmış ve birliklerin münhasır hak takip yetkisi olduğu hususu netleştirilmiştir. Ayrıca yargı nezdinde meslek birliklerinin yetkilerinin açıklığa kavuşturulması amacıyla aynı amaçlı yurtdışı kuruluşlarla yapılan temsilcilik sözleşmelerinin yetki belgesi mahiyetinde olduğuna ilişkin düzenleme getirilmiş ve yetki belgesinin yayımlanmış veya alenileşmiş bütün eser ve bağlantılı hak konularını kapsayacağı ifade edilmiştir. Eser bazlı devir sisteminden hak bazlı devir sistemine geçilmesi ve fesih sürecinin yeniden düzenlenmesi suretiyle yetki belgesi sisteminin etkinliğinin arttırılması amaçlanmıştır. Bunlara ek olarak Yönetmelikte, 5846 Sayılı Kanunda yer alan bağlantılı hakları da kapsayacak şekilde düzenlemelere yer verilmiştir. Ayrıca ilgili AB direktifine uyum sağlamak amacıyla ticari olmayan kullanımlara ilişkin düzenleme gerçekleştirilmiştir. Meslek birlikleri, Yönetmelikte belirlenen esaslar çerçevesinde tip yetki belgesi hazırlamakla yükümlü kılınmıştır.
Bu çerçevede, yayınlanan Yönetmelik ile yetki belgesine dair ilkeler ile yetki belgesinde bulunması gereken unsurlar, meslek birlikleri ve hak sahiplerinin yetki belgesi kapsamındaki hak ve yükümlülükleri, yetki belgesinin feshi halinde oluşacak hukuki durumlar ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.
Uygulamanın iyileştirilmesine katkı sağlayacağı öngörülen Yönetmeliğin, 01.01.2021 olarak belirlenen yürürlük tarihine dek meslek birliklerince Yönetmeliğe uygun tip yetki belgeleri oluşturulacak ve henüz yetki belgesi vermeyen üyelerin 6 ay, geçerli yetki belgesine sahip üyelerin ise 2 yıl içerisinde Yönetmeliğe uygun yetki belgesi vermesi sağlanmış olacaktır