Hukukumuzda telif haklarına ilişkin sözleşmeler sıkı bir şekilde şekil şartlarına tabidir. Yasada öngörülen şekli şartlara uygun olmayan sözleşmeler mahkemelerce geçersiz kabul edilmektedir. Salt bu gerekçeyle pek çok dava yayınevleri aleyhine sonuçlanmaktadır.
Ülkemizde bugünlerde kitabın elektronik ticareti yapılmaya başlanmıştır. Her geçen gün yayınevlerinin önüne dijital platform sahiplerince yeni telif sözleşmeleri konulmaktadır. Orta ve uzun vadede dijital haklar, fiziki kitap satışıyla yarışır hale gelebilir. Bu nedenle de fiziki hakları devralan, fakat dijital haklara sahip olmayan yayınevi rekabet edemez hale gelebilir.
Hiç kimse sahibi olmadığı bir hak üzerinde tasarrufta bulunamaz. Dolayısıyla bir yayınevi, sahibi olmadığı bir telif hakkının ticaretini yapamaz.
Eski tarihli telif sözleşmelerinde, dijital hakların devrine ilişkin hükümler bulunmuyordu. Çünkü önceki tarihlerde dijital haklar yasada düzenlenmemişti. Diğer yandan yasanın ileride tanıyacağı hakların devrine ilişkin sözleşme hükümleri geçersizdir (5846 sayılı FSEK m. 51). Bu nedenle yayınevleri, eski tarihli sözleşmeleri bakımından eser sahipleri (veya onların mirasçıları) yeni bir sözleşme yaparak dijital hakları devralmaları gerekiyor. Aksi halde bu yöndeki satışları yasal olmayacaktır.
Yapılacak yeni sözleşmelerde dijital haklara ilişkin hükümlere mutlaka yer verilmelidir. Bu yapılırken de dijital haklar sözleşmelerde olabildiğince geniş bir şekilde kaleme alınmalıdır. Bu kapsamda olmak üzere dijital haklar süre, yer, sayı ve muhteva itibariyle gayri mahdut bir şekilde devre konu edilmelidir. Aksi halde yayınevleri, kendisine ait olmayan (dijital) hakları, Google, TTNET ve Idefix gibi firmalara devredemez ya da satış izni veremez.
NOT: TBYM Hukuk Danışmanı Av. Dr. Cahit Suluk'un telif sözleşmeleri ile ilgili hazırlamış olduğu makalesi için TIKLAYINIZ.