OECD (EKONOMİK İŞBİRLİĞİ VE KALKINMA ÖRGÜTÜ)
OECD, dünya çapında önde gelen Yapay Zekâ ve gizlilik uzmanlarını 2024 yılının başında bir araya getirerek Yapay Zeka, Veri ve Gizlilik Uzman Grubu'nu kurdu. Bu gurup, Yapay Zekâ sistemlerinin nasıl oluşturulduğuna, çalıştığına ve tanımına dair 5 Mart 2024 tarihinde açıklayıcı bir bildiri yayınladı. 15 Mart 2024 tarihinde “Yapay Zekâyı İşyerinde Kullanma”, 10 Nisan 2024 tarihinde “Yapay Zekâ ve Ücret Eşitsizliği” ve “Yapay Zekâ ve İşgücü Piyasasında Değişen Beceri Talebi” ve 16 Nisan 2024 tarihinde ise “Yapay Zekânın Üretkenlik, Dağıtım ve Büyüme Üzerindeki Etkisi” başlıklı makaleleri yayınlandı.
AVRUPA KOMİSYONU
Avrupa Komisyonu, Avrupa Araştırma Alanı Forumu tarafından geliştirilen araştırmalarda, üretken Yapay Zekâ kullanan araştırmacıların fikri mülkiyet haklarına saygı göstermeleri gerektiğine dair bir rehber yayınladı. Bu rehber, üretken Yapay Zekâ araçlarının araştırmalarda kullanılmasının kolaylık sağladığını ancak aynı zamanda şeffaflık ve sorumluluk gerektirdiğini vurguluyor. Metin, resim ve kod üretiminde hız ve kolaylık sunan bu araçlar, aynı zamanda intihal ve telif hakları ihlali riski taşıyor. Araştırmacıların bu konuda dikkatli olması gerektiğini belirten rehber, fikri mülkiyet haklarının korunması ve yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi konusunda önemli bilgiler içeriyor.
AVRUPA PARLEMENTOSU
Yapay Zekâ Yasası'nın uygulanmasından sorumlu olan Yapay Zekâ Ofisi, 21 Şubat 2024 tarihinde kuruldu. Avrupa Parlamentosu, Yapay Zekâ Yasası'nı 13 Mart 2024 tarihinde 523 lehte, 46 aleyhte ve 49 çekimser oyla kabul etti. Kabul edilen yasa taslağı şu anda dil uzmanları tarafından kontrol ediliyor ve yasama dönemi bitmeden önce kabul edilmesi bekleniyor. Avrupa Konseyi tarafından onaylandıktan sonra yasa, Resmi Gazetede yayınlanacak ve mayıs ayı sonunda tedricen yürürlüğe girecek. Yürürlüğe girdikten sonra, uygulama yasaklarının altı ay, uygulama kurallarının dokuz ay, genel amaçlı Yapay Zekâ kurallarının on iki ay ve yüksek riskli sistemlere getirilen yükümlülüklerin ise otuz altı ay sonra uygulanması planlanıyor.
AVRUPA KONSEYİ
“Yapay Zekâ, İnsan Hakları, Demokrasi ve Hukukun Üstünlüğüne İlişkin Çerçeve Sözleşme Taslağı'na ilişkin 14 Mart 2024 tarihli gizlenen geçici anlaşma metni kamuoyuna sızdırıldı.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER
Amerika Birleşik Devletleri, 120'den fazla ülke ile birlikte, 21 Mart 2024 tarihli Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'na sunduğu kararla, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşılmasını desteklemek için güvenli ve güvenilir Yapay Zekâ sistemlerinin teşvik edilmesi çağrısında bulundu. Genel Kurul 21 Mart 2024 tarihinde Yapay Zekâ ile ilgili çığır açan bu kararı kabul etti. Birleşmiş Milletler Meclisi, tüm Üye Devletlere ve paydaşlara, insan haklarına uygun olmayan veya aşırı risk oluşturan Yapay Zekâ sistemlerinden kaçınma veya kullanımlarının durdurulması çağrısında bulundu.
WIPO
Yapay Zekâ ve Fikri Mülkiyet: Bir Ekonomik Perspektif" başlıklı araştırma raporu yayınladı. Yapay Zekâ, yaratıcılık ve telif hakkı gibi konular bu raporda ele alınmaktadır.
AFRİKA BİRLİĞİ KALKINMA AJANSI (AUDA-NEPAD)
"Afrika'da Yapay Zekâ Düzenlemesi ve Sorumlu Kullanımı: AU Gündemi 2063'e Doğru" adlı politika taslağı, özellikle Yapay Zekâ stratejileri ve düzenleyici çerçevelerinin eksik olduğu ülkelerde, Yapay Zekânın benimsenmesini teşvik etmek için gerekli yasal düzenlemelerin oluşturulmasını önermektedir. Birlik, Haziran 2024'e kadar paydaşlardan gelen geri bildirimleri toplamak ve analiz etmek üzere harekete geçti. Nihai belgenin, Temmuz 2024'te Afrika Birliği politika yapıcılarına sunulması beklenmektedir.
BİRLEŞİK KRALLIK
Yapay Zekâ (Düzenleme) Tasarısı, Lordlar Kamarası'nda görüşülüyor. Tasarı, ulusal bir Yapay Zekâ Kurumu'nun kurulmasını, Yapay Zekâ üzerinde düzenleyici ilkelerin belirlenmesini ve işletmelere şeffaflık, fikri mülkiyet yükümlülüklerinin getirilmesini amaçlamaktadır. Tasarının komite aşamasına geçmesi beklenmektedir.
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ
Amerika Birleşik Devletleri'nin güneydoğu bölgesinde yer alan Tennessee eyalati, "Elvis Yasası"nı imzalayarak müzisyenleri Yapay Zekâ tarafından koruyan ilk ABD eyaleti oldu. Bu yasa, bir kişinin izni olmadan bir bireyin yetkisiz Yapay Zekâ tarafından oluşturulan sesli kayıtların üretimini ve dağıtımını engellemesi açısından önem arz ediyor.
ABD Patent ve Marka Ofisi (USPTO), Yapay Zekâ destekli buluşların "kategorik olarak patent alınamaz" olmadığını ve bir "gerçek kişinin buluşa önemli bir katkı sağlaması durumunda" patent alabileceğini açıklayan bir rehber yayınladı.
BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ
Yapay Zekâ ve ileri teknoloji konularında araştırma, altyapı ve yatırımlara ilişkin politikalar ve stratejiler geliştirmek ve uygulamakla sorumlu olan Yapay Zekâ ve İleri Teknoloji Konseyi emir tarafından yayınlanan bir düzenlemeyle Abu Dhabi’de kuruldu.
FRANSA
Fransız Yapay Zekâ Komitesi, Cumhurbaşkanına Yapay Zekânın yaratıcı sektörlere etkisini içeren 25 öneriyi içeren bir rapor sundu.
İTALYA
İtalyan Başbakanı Yapay Zekâ projelerini teşvik etmek için 1 Milyar Euro değerinde bir Yapay Zekâ Fonu kurmayı planlıyor. Milli Yapay Zekâ stratejisinin uygulanmasında denetleyici ve destekleyici bir rol oynayacak bir kurum kurmayı da hedefliyor. Bu adımlar, ülkenin Yapay Zekâ alanındaki potansiyelini daha da geliştirmeyi ve ulusal Yapay Zekâ stratejisinin başarılı bir şekilde hayata geçirilmesini sağlamayı amaçlıyor.
ÇİN
Çin'de bir grup akademisyen tarafından hazırlanan 9 bölüm ve 96 maddeyi içeren bir taslak yasa çalışması, Yapay Zekâ hakkında genel prensipleri, hakların korunmasını ve hukuki sorumlulukları düzenlemektedir.
Pekin İnternet Mahkemesinin verdiği önemli karardan sonra Guangzhou İnternet Mahkemesi yakın zamanda Yapay Zekâ tarafından oluşturulan görüntülerin telif hakkı ihlaliyle ilgili bağlayıcı bir karar verdi. Davacı, davalının, yetkisiz olarak süper IP Ultraman kahramanına büyük ölçüde benzer görüntüler oluşturarak hukuka aykırı olarak eserini kullandırdığını, ücretli üyelik sistemiyle haksız kazanç elde ettiğini iddia etmiştir. Mahkeme kararında Yapay Zekâ şirketinin, üretken Yapay Zekâ hizmetleri sağlama sürecinde davacının Ultraman çalışmalarına ilişkin çoğaltma hakkını ve uyarlama haklarını ihlal ettiğine ve ilgili hukuki sorumluluğu üstlenmesi gerektiğine karar verdi. Davalının davacıya 10.000 yuan (1.389 $) tutarındaki tazminat ödemesi kararlaştırıldı.
HİNDİSTAN
Küresel Yapay Zekâ Ortaklığı Zirvesi'nin, 12-14 Aralık 2024 tarihlerinde Yeni Delhi şehrinde gerçekleşmesi planlanıyor. Hindistan'ın Elektronik ve Bilgi Teknolojisi Devlet Bakanı, Haziran-Temmuz 2024 tarihlerinde Yapay Zekâ için bir düzenleme taslağını açıklayacaklarını ve birçok alanda olumlu etki yapmasını hedeflediklerini belirtti.
BREZİLYA
Brezilya’nın Ulusal Fikri Mülkiyet yasasını değiştirmeye yönelik bir tasarı sunduğu ve Yapay Zekâ tarafından oluşturulan eserlerin patent korumasına izin vereceği tartışılmaktadır.
PERU
Peru, Yapay Zekâ teknolojilerinin kullanımı ve geliştirilmesi üzerine bir çerçeve oluşturmayı ve temel hakların ve şeffaflığın korunmasını sağlamayı amaçlayan bir teklifi tartışmaya başladı.
TBYM Genel Sekreteri
Av. Arb. Melahat BORAN
22.04.2024