Türkiye Basım Yayın Meslek Birliği (TBYM) ve Basın Yayın Birliği’nin (BYB) ortaklaşa düzenlediği “Telif Hakları ve Uluslararası Telif Pazarı Eğitimleri" başlıklı seminerin birinci günü 20 Eylül Cuma Günü Meslek Birlik ofisinde yapıldı.
Türkiye Basım Yayın Meslek Birliği Uluslararası İstanbul Fellowship Programı Koordinasyon Kurulu Başkanı Dr. Muhammed Hamidullah Ağırakça, İstanbul Fellowship Koordinatörü Nagihan Düzel ve Basın Yayın Birliği YATEDAM Projesi Eş Direktörü Beste Bal’ın konuşmacı olarak katıldığı programda Fellowship Programı ve yurtdışı fuarlara katılım süreci hakkında katılımcılar bilgilendirildi.
Yayıncıların yoğun ilgi gösterdiği seminerin birinci gününde açılış konuşmasını Koordinasyon Kurulu Başkanı Dr. Muhammed Hamidullah Ağırakça yaptı. 5. Uluslararası İstanbul Yayımcılık Profesyonel Buluşmaları’na başvuru yapan katılımcılar hakkında bilgi vererek sözlerine başlayan Başkan Muhammed Ağırakça, “sürecin %55’lik dilimini tamamlamış durumdayız. Şuan itibariyle 66 ülkeden 255 başvurumuz var. Gerek ülke gerekse yurtdışı katılıma baktığımız zaman geçen yıla oranla daha fazla bir başvuru olduğunu görmekteyiz” dedi.
.jpg)
İstanbul Fellowship Programının beşinci yılında uluslararası yayımcılık arenasında çok ciddi bir yer edindiğinin altını çizen Başkan Ağırakça, başvuruların süreç sonunda 100’ü aşkın ülkeden 700 civarında yayımcının katılım sağlamasını beklediğini belirtti.
TBYM ve BYB yönetim kurulunda görev alan tecrübeli yöneticilerin desteğiyle Türkiye’ye gelen en nitelikli yayıncı sayısının artmasını çok önemsediklerini sözlerine ekleyen Başkan Muhammed Ağırakça şunları söyledi: “Geçen sene 102 ülkeden 535 başvurumuz vardı. Bu senede 100’ü aşkın ülkeden 700 civarında bir başvuru bekliyoruz. Tabii ki Koordinasyon Kurulumuz bu bağlamda eleme çalışmalarını çok büyük bir titizlikle gerçekleştiriyor. Yapmış olduğumuz yazılım programları çerçevesinde gerekse koordinasyon kurulumuzun TBYM ve BYB yönetim kurulunda tecrübeli arkadaşlarımızın desteğiyle en nitelikli yayıncının Türkiye’ye gelmesini ve özellikle de kendi imkanlarıyla gelecek olan nitelikli yayıncıların sayısını arttırmaya dikkat ediyoruz.”
.jpg)
Fellowship programına katılan yayıncıların yıl boyunca aktif olarak kullanması için özel bir yazılımla bir portal inşa sürecine başladıklarına dikkat çeken Başkan Muhammed Ağırakça “Gerek Türkiye’den gerekse yurtdışından yayımcılarımızın profillerinin yıl boyunca paylaşıldığı Fellowship programına katılamayan yüz yüze görüşemeyen yayıncılarımızın bir portal üzerinden sürekli iletişim kurabileceği bir yapı ön gördük. Tekrar katılımlarınız için teşekkür ediyorum ve hoş geldiniz diyorum” dedi.
Daha sonra kürsüye davet edilen Uluslararası İstanbul Fellwship Koordinatörü Nagihan Düzel bu seneki kayıt sürecinde yapılan işlemler ve getirilen yenilikler hakkında bilgi verdi. Kayıt süreci ve www.fellowship.istanbul portalının uluslararası yayıncılık portalı süreci ile ilgili bilgilendirme.
Uluslararası İstanbul Fellwship Programına sadece ve sadece www.fellowship.istanbul portalı üzerinden online başvuru yapılabileceğine dikkat çeken Koordinatör Nagihan Düzel, web sitesi dışında hiçbir başvuruyu kabul etmediklerini ve başvuru sürecinin 31 Ekimde sona ereceğini kaydederek başvuru yaparken dikkat edilmesi gereken hususları anlattı:
.jpg)
Online Başvuru Nasıl Yapılır?
www.fellowship.istanbul portalına online başvuruyu ilk kez yapıyorsanız öncelikli olarak hesap açmanız gerekiyor. Hesabınızı açtıktan sonra başvuru formuna ulaşabilirsiniz fakat daha önceden bir hesabınız var ise direk hesabınla giriş yaparak forma ulaşabilirsiniz. Önceki yıllarda yapmış olduğunuz başvuru geçerli sayılmadığından her yıl yeniden başvuru yapmak zorundasınız. Forma ulaşmak için giriş yaptığınızda karşınıza kayıt sistemi hakkında bilgilendirme ekranı geliyor. Son menüye geldiğinizde mavi okla gösterilen yere tıkladığınızda başvuru formuna ulaşabiliyorsunuz.
Başvuru Formunun Genel Özellikleri
Başvuru formumuzun genel özellikleri 3 kısımdan oluşuyor. Birinci kısımda katılımcı hakkında bilgilendirme, özellikler, ikinci kısım temsil ettiği kurum hakkında bilgi ve üçüncü kısımda da profesyonel program özelliği. Formumuz kolay anlaşılır ve kolay doldurulabilir formatta. İstediğiniz her an güncelleyebilirsiniz. Zorunlu ve tercihe bağlı sorularımız var. Zorunlu soruları doldurmadan formu onaylamanız hiçbir şekilde mümkün değil. Eklediğiniz bilgiler doğrudan portal profilinize aktarılır.
Genel bilgiler, kişi ve kurum hakkındaki bilgileri alıyor. Kurum hakkındaki bilgiler ile kurumun büyüklüğü ve yayın potansiyelini ölçüyoruz. Bu sizin de iletişim anlamında bilgi almanız açısından çok önemli. Üçüncü kısımda ise daha çok telif alıyor mu, satıyor mu, daha önce nerelere katılmış ve ne yapmış gibi soruları yanıtlıyoruz. Başvurunuz tamamlandığında ekranınıza başvurunuz tamamlanmıştır ekranı gelmek zorunda. Ekran gelmediyse bize doğrudan ulaşabilir, destek alabilirsiniz.
.jpg)
Portal nedir?
Aslında biz bu işi düşünmeye başladığımızda dedik ki neden sadece profesyonel yayıncıların oluştuğu bir ağ olmasın. Bu şekilde yola çıktık ve www.fellowship.istanbul portalını kurduk. Bu portal ile kayıtlı yayıncıların profillerini doğrudan görüntüleyebilirsiniz. Yani Fellowship İstanbul Programı zamanında gördüğünüz ekranı 365 gün görme şansınız var. Kayıtlı üyelerimizin hepsine doğrudan mesaj atabiliyorsunuz. Ayrıca geçen sene programımıza katılan yayıncılar bizler için kendi ülkeleri hakkında yayıncılık profili çizdiler. Bu ülke yayıncı raporlarını da sadece portal kullanıcılarına açtık.
Portala Nasıl Kayıt Olunur?
Sadece başvuru formunu doldurarak portala kayıt olamazsınız. Başvuru formuna ulaştığınız bölümde portal profil kısmı var. Bu menünün üst kısımda yer alan “beni İstanbul Fellowship kullanıcılarına ekle” kutucuğunu işaretlemeniz gerekmektedir. Bu sizin orda olmak istediğinizi gösterir bize. Bunu işaretlemezseniz sizi hiçbir şekilde ekleyemeyiz.
Koordinatör Nagihan Düzel’den sonra kürsüye davet edilen YATEDAM Projesi Eş-Direktörü Beste Bal davet edildi. Eş-Direktör Beste Bal uluslararası kitap fuarlarına hazırlık süreci hakkında katılımcıları bilgilendirdi.
2017 yılında Uluslararası Yayıncılık Telif ve Danışmanlık Merkezi yani kısaca YATEDAM adıyla andığımız projeye hakkında kısa bir bilgi vererek sözlerine başlayan Eş-Direktörü Beste Bal konuşmasında şu cümlelere yer verdi:
2017 den buyana 17 ülkeden 30 dan fazla uluslararası kitap fuarı ve profesyonel buluşmaya katıldım. Bir kitap fuarına hazırlık süreci ve özellikle Fellowship İstanbul Programı sırasında nelere dikkat edilmesi gerektiği hakkında kendi deneyimlerimden yola çıkarak sizlerle paylaşacağım.
Bir kitap fuarına hazırlık sürecini, fuar öncesi, fuar sırası ve fuar sonrası olarak 3 kısma ayırabiliriz. Bizim için en önemli şey yıllık plan yapmak. Bir yıl boyunca ya da en azından 6 aylık dönemlerde katılacağınız yerli ve uluslararası fuarların, organize edeceğiniz etkinliklerin taslağını sezon başında yapmak daha verimli sonuçlar almanıza yarayacaktır. Peki Uluslararası fuarların nasıl seçeceksiniz? Bunda elbette öncelikle yayıncılık yaptığınız alanın büyük önemi var. Ardından amacınıza uygun pazarların belirlenmesi, bu pazarlardaki aktörlere ulaşabileceğiniz doğru fuarların seçilmesi geliyor. Kendi yayın türünüze yada alışveriş içerisinde bulunmak istediğiniz ülke yayıncılığına göre en uygun fuarları seçmeniz sizin için en kritik olağan şey. Bunun için bizim YATEDAM web sitesinde https://www.yatedam.org/fuarlar/ linkinden sizler için hazırlamış olduğumuz fuarların listesi sizler için bir adım olabilir.
.jpg)
Gideceğiniz ülke için bir vizeye ihtiyaç duyup duymadığınızı mutlaka kontrol edin. Vize başvuru koşullarını öğrenin ve en erken kaç ay öncesinden başvuruda bulunulabiliyorsa o kadar önceden başvuruda bulunun. Bağlı olduğunuz ticaret odası, yayıncı birliği vs organizasyonlardan vize kolaylığı sağlama konusunda yardımcı olup olamayacaklarını mutlaka kontrol edin.
Görüşmelerde kullanılacak materyaller
1-Kartvizitiniz İngilizce ve sizin iletişim bilgilerinizi, titrinizi net bir şekilde yansıtan bir kartvizit olmalı. Kurum logosu önemli, elle düzeltme yapmak yerine az sayıda ozalit baskısı alın daha iyi, güncel olsun. Mail adresiniz, aktif kullandığınız bir mail adresi olsun.
2-Katalog tasarımı çok önemli, sizin amacınıza uygun kataloğu seçmelisiniz.
3-Kitaplarınızın içinde bir sayfa İngilizce tanıtım metni mutlaka yer alsın. Giriş sayfasının önüne ekleyin ya da kapağa bir şekilde tutuşturun. Özellikle tanıtmak istediğiniz çocuk kitaplarının en az bir kopyasını yanınızda götürmenizde fayda var.
4-Eğer kitaplarınızın lisanslı bir ürünü varsa ya da yayınevi olarak aynı zamanda defter, kırtasiye malzemesi vs üretiyorsanız promosyon olarak görüşmelerinizde yayıncılara hediye etmeniz şık olabilir.
Randevu defteriniz titizlikle hazırlanmış olmalı. Randevu aldığınız yayınevini randevu esnasında tanımaya çalışmayan. Varsa yayıncının ülkesine dair yayıncılık sektörü raporlarına göz atın, ülkeye dair bilgi sahibi olun. Yayınevinin sitesinde mutlaka dolaşın. Alabileceğiniz kitaplar var mı bir bakın ya da yayıncılık skalasını görüp ona göre önereceğiniz kitapları seçin. Benzerlikleriniz ve farklılıklarınızı keşfedin. Defterinizde her görüşme için en az 1 sayfa ayırın.
Katalog Tasarımı
Tamamen yayınevinin neyi ne kadar tanıtmak istediğine bağlı olarak tasarlaması gereken materyaller.
1-Basılı ve hacimli kataloglar genellikle taşıması güç olduğu için karşı taraf için cazip değil. Az sayıda, sadece görüşmeniz esnasında kullanmak ve 2-3 tane de olur da isteyen olursa diye basmak kafi olabilir. Genellikle pdf gönderimi tercih ediliyor.
2-USB’de katalog paylaşımı oldukça yaygın.
3-Kartpostalda karekod uygulaması şeklinde katalog tasarlayanlar da mevcut. Ya da çocuk kitapları için kartpostal ve ardından bilgi.
Tek sayfalık bilgilendirmeler de olabilir, kitapla ilgilenen direkt o sayfayı alır.
Katalog Kitapları Nasıl Seçilir
a)Öncelikle kitaplarına yer vereceğiniz yazarın uluslararası temsil haklarının sözleşmeniz kapsamında sizde olduğundan emin olun.
b)Yazarın kullandığı dilin çok yerel olmamasına, çeviri esnasında metnin özelliklerini kaybetmeyecek evrensellikte olmasına özen gösterin. Anlatılan hikaye bir noktada evrensel olmak zorunda değil, nasıl bir dil kullanıldığı ve sözcük seçimi burada kritik önemde.
Diyelim ki tanıttığınız kitap ilgi gördü, bu ilginin devamını sağlamanız için bu kitaba yatırım yapmanız gerekecek. Bu şu anlama geliyor, ilk önce bir geniş özetini paylaştığınız kitabın daha sonra bir bölümünü ve gerekirse tamamını, çoğunlukla tercih edilen köprü dile İngilizceye çevirmeniz gerekebilir. Bunun maliyetini üstlenme konusunu mutlaka düşünmelisiniz. Gerekirse yazarınızla müşterek üstlenmeyi teklif edebilirsiniz.
c)Katalogda yer alan tanıtım metinleri, kitapları satışa sunarken kullandığınız arka kapak yazılarından farklı olmak zorunda. Metni kaleme alırken kendinizi karşınızdaki yayıncının yerine koymalısınız, ben bir kitabı yayınlayıp yayınlamayacağıma karar verirken kitabın içeriğine dair ne tip bilgilere sahip olmak isterim? Hangi bilgiler beni cezbeder?
Olmazsa Olmazlar:
1-Kitabın, yazarın, illüstratörün adı soyadı, kaç sayfa çocuk kitabıysa kaç yaş için
2-Kitap kaç baskı yaptı, kaç adet basıldı (3+, 50.000+)
3-Aldığı ödül, uyarlandığı tv programı, tiyatro vs var mı
4-Çeviri hakkının satıldığı diller, ülkeler
5-Elimde herhangi bir dilde okuma kopyası var mı
Randevu Alırken Dikkat Edilecekler
1-Randevu yerini belirlemek açısından öncelikle Türkiye ulusal standının olup olmadığını mutlaka öğrenin. Eğer varsa, kimi görüşmeleriniz için bu standı buluşma noktası olarak gösterebileceğinizi unutmayın.
2-Hedef ülkelerinizi belirleyin.
3-Alış ya da satış yapmak istediğiniz türde yayıncılık faaliyeti gösteren yayınevlerini arayın, yüzlerce yayıncı arasında tür üzerinden arama yapmak zamanı da efektif kullanmanızı sağlar. Randevularınızın olduğu hollere dikkat edin, koşacaksınız!
4-Yayıncılık türü
5-Organizasyonlar
Etkinlikler: sadece fuar alanında değil şehirde yapılacak etkinlikler de dahil
Fuar Sırası
a)Girişte biletinizi kullanacaksınız, bir kopyasını almayı ya da pdfini telefonunuza indirmeyi unutmayın!
b)Yanınıza ne büyük ne çok küçük bir çanta alın. Toplantılarınız sabit bir mekanda geçecekse yanınızda taşıyacağınız materyal miktarı önemli olmuyor ama geziciyseniz bu sizi zorlayacak. Ağırlığı ona göre belirleyin
c)Ben pasaportunu çaldırmış biri olarak pasaportumu yanımda taşımıyorum, dikkatli olun.
Bir check list yapıp giriş bileti, kartvizit, defter, 1’den fazla kalem, katalog vs alımlarınızı gerçekleştirip gerçekleştirmediğinizi kontrol edin.
ç)Görüşme esnasında kendi yayınevi profilinizi olabildiğince açık bir şekilde ifade edin. Hangi ülkelerden, hangi yazarların hangi eserlerini çevirdiğiniz uluslararası bir imajın parçasıdır. Sizin için aslında yayıncılığınızı çok iyi tariflediğinizi düşündüğünüz birkaç eseriniz üzerinden ne tür kitaplar yayımladığınızı ve ne tür kitaplarla ilgilendiğinizi tarif edin ki efektif bir görüşme gerçekleşsin.
d)Karşınızdaki yayıncının profilini açıkça anlayabileceğiniz sorular yöneltin ki kitap ona göre kitap önerin.
e)Eğer tanıtacaksanız 2 en fazla 3 kitap tanıtın. Bunlar daha önce yayıncının ilgilenebileceğini düşündüğünüz kitaplar olsun.
Yayıncıya Türkiye’den ne tür kitapların ilgisini çektiğini mutlaka sorun. Bildiği yazarlar var mı? Daha önce bir Türk yayıncıyla çalışmış mı? Eğer ilgilenebileceği kitaplara dair herhangi bir tanıtım materyali yanınızda yoksa başka kitap önermek yerine bu notu alın ve fuar sonrası o bilgiyi paylaşın.
f)Yayıncıya bilgi yığmayın, size de yığılması anlamsız olacaktır.
g)Görüşmeler maksimum 30 dakika sürer, ilk 5-10 dakika arası birbirinizi tanırsınız, sonraki 20 dakika 10’ar dakikalık karşılıklı sunumlarla geçer.
h)Siyaset konuşmaktan kaçının, tam bir kuyu.
Fuar Sonrası
a)Aranızdaki geçen görüşmeye referansla kendinizi hatırlatacağınız bir mail gönderin. Bunu en kısa zamanda gerçekleştirin, yayıncının size yazmasını beklemeyin, alıcı ya da satıcı olmanız fark etmez.
b)Sizden talep edilen metinleri mümkün olan en kısa zamanda hazırlayın. Eğer sizden önce karşı taraf mail gönderdiyse ve sizden beklediği metinleri hatırlattıysa maili sakın yanıtsız bırakmayın, ne kadar zamanda temin edebileceğinizi belirten bir mail atın. İdeali daha önceden hazırlamış olmanız ve o sırada kendisine iletmeniz.
İyi Çeviri Her Şeydir Kötü Çeviri Göndermeyin
a)Telif kataloğunuz Pdf olarak da bulunsun, yazışmalarınıza mutlaka ekleyin. Ama sadece katalog göndermiş olmak için Türkçe yayın kataloğunuzu göndermeyin, profesyonel değil.
b)Çevirmenleriniz olsun, bir liste yapın, kendiniz için farklı dillere ve farklı dillerden çeviri hizmeti alabileceğiniz insanlara en azından ulaşabileceğiniz kurumların bir listesi mutlaka olsun.
Fuarda tanıştığınız ve halihazırda çalışmakta olduğunuz yabancı yayıncılardan bir mailing listesi yapın ve yeni çıkan eserlerinizin İngilizce tanıtım bültenlerini bu liste ile paylaşın. Hem sizin faaliyetlerinizden haberdar olur hem de ilgisini çeken herhangi bir eseriniz olursa sizinle periyodik olarak iletişime geçebilmesinin kapısını aralarsınız.
c)Tanıttığınız eserlere yatırım yapacağınızı unutmayın, devamını getirmeyi tercih etmeyeceğiniz bir yatırımı hiç yapmamanız daha yerinde olur.
ç)Yazarlarınızı tanıyın, eser satarken de alırken de.
d)Eğer telif eser alıyorsanız detaylı bilgi sahibi olun. Ülkesinde kaç baskı yaptığı, kaç adet basıldığı, ne kadar tanındığı, eserin kaç dile satıldığı, ödüllü olup olmadığı, yazarın uluslararası etkinliklere katılıp katılmadığı önemli.
Eser alıyorsanız yayıncıdan destek isteyin, çekinmeyin. Ülkesindeki çeviri fonlarını sorun, çevirmen sorun, yazarı getirmek isteseniz maliyeti nasıl bölüşeceğinizi sorun, Türkiye’de bu konuda destek olabilecek bir organizasyonları var mı, sorun.
Eğer eseri yayımlama konusunda kararınız olumlu yönde bir netlik içeriyorsa mutlaka enstitü/organizasyon ile iletişime geçin. Tahmin edemeyeceğiniz destekleri ya da etkinlikleri olabiliyor.
Sözleşme ve Avans
Her ülkenin pazarına göre de talep ettikleri ve talep edebileceğiniz avans miktarı değişiyor. Bu aralık 50 ile 1000 dolar/ Euro bandında değişiklik gösterebiliyor. Sözleşmelerdeki yüzdeler ise genellikle %7 bandında.
25.09.2019